kaart Spaarndammerdijk 1876
Overzicht
Ten behoeve van onderhoud en dijkbewaking werden dijken opdedeeld in vakken. Dit werd ‘verhoefslaging’ genoemd. De dijkvakken waarvoor een onderhoudsplichtige verantwoordeijk was, werden ook wel ‘hoefslagen' genoemd.
Dat was ook zo op de Spaarndammerdijk. Al voor 1647 stonden er 53 houten palen met een nummering op een onderlinge afstand van 100 Rijnlandse Roeden (1 roede is 3,767m). Deze palen stonden toen langs het IJ (de zee) vanaf de monding van het Spaarne tot aan de monding van de Amstel in Amsterdam.
Omstreeks 1860 werden deze houten palen vervangen door de huidige hardstenen exemplaren. Ze kwamen nu om de 500m te staan. Totaal 40 stuks, te beginnen bij Santpoort-Noord tot in de Spaarndammerbuurt van Amsterdam.
Voorzover ons bekend staan er nu alleen nog stenen afstandpalen tussen Santpoort en Halfweg. Uiterlijk:
- achtkantige granieten paal met een ronde kop
- ze staan aan de zeezijde, met aan de landzijde een nummer, b.v. ‘3,5’, in een verzonken deel van de paal
- soms is er aan een andere kant (zeezijde) van sommige palen nog een andere aanduiding.
Een deel van deze originele afstandpalen is nog aanwezig en een deel daarvan heeft een gemeentelijke monumentenstatus.
Afstandpalen 1,0, 2,0 en 8,5 hebben een ander uiterlijk (vierkant) en lijken van latere datum.
De 20 afstandpalen tussen Santpoort en Halfweg worden elk apart beschreven. Vanwege de omvang is het hier opgedeeld in een deel Haarlem en een deel Haarlemmermeer. Ook aan de dijk in Amsterdam wordt enige aandacht besteed, hoewel daar geen afstandpalen meer staan. Klik op de plaatsnaam:
Kaart Rijnland 1687.
Luchtfoto 2020, overgenomen van Google Earth.